พฤติกรรมสุขภาพของพ่อแม่และเด็กที่มีที่มาจากข้อแนะนำด้านสุขภาพแห่งชาติของประเทศไทยในเขตกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ส่งผลกระทบต่อค่ารักษาพยาบาลและความมั่นคงทางเศรษฐกิจ รัฐบาลไทยได้ประกาศข้อแนะนำด้านสุขภาพแห่งชาติ (National Health Recommendations: NHRs) ทั้ง 10 ข้อในปี พ.ศ. 2539 เพื่อส่งเสริมสุขภาพที่ดีในเด็ก วัยรุ่น และประชาชนทั่วไป แม้ว่าการปฏิบัติตามข้อแนะนำดังกล่าวอย่างสม่ำเสมอควรส่งผลต่อสุขภาพที่ดี แต่ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขในปี พ.ศ. 2558 ระบุว่า เด็กไทยที่ปฏิบัติตาม NHRs ในระดับปานกลางมีพฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพมากขึ้น ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะโรคอ้วน ซึ่งเป็นภัยคุกคามที่เพิ่มขึ้นต่อสุขภาพเด็กไทย และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และโรคไม่ติดต่อในวัยผู้ใหญ่

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการส่งเสริมสุขภาพของผู้ปกครองนักเรียนในระดับประถมศึกษาในกรุงเทพมหานครตามข้อแนะนำ NHRs และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง โดยใช้วิธีวิจัยทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ การวิจัยเชิงปริมาณเป็นงานวิจัยเชิงพรรณนาเปรียบเทียบ เกี่ยวกับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้ปกครองและเด็กนักเรียน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ โรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร (กทม.) และโรงเรียนเอกชนภายใต้สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.)

ใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอนและแบบแบ่งชั้น (multi-stage and stratified sampling) ในการคัดเลือกผู้เข้าร่วมจำนวน 1,043 คน จาก 8 โรงเรียนในกรุงเทพฯ และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ANOVA แบบทางเดียว ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ปกครอง 12 คน และผู้บริหารโรงเรียน 6 คน

ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมสุขภาพของผู้ปกครองและนักเรียนจากทั้งสามกลุ่มโรงเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ในด้านการส่งเสริมสุขภาพ นักเรียนที่ได้คะแนนแบบสอบถามเกี่ยวกับ NHRs สูง มักมีผู้ปกครองที่มีพฤติกรรมสุขภาพดีกว่ากลุ่มที่ได้คะแนนต่ำ ข้อแนะนำด้านสุขภาพแห่งชาติยังถูกนำมาใช้ในการจัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในโรงเรียนด้วย

คำสำคัญ: พฤติกรรมสุขภาพ, โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง, ข้อแนะนำด้านสุขภาพแห่งชาติ
วิธีวิจัย: เชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ
ผู้วิจัย: ขวัญสุดา เชิดชูงาม
วารสาร: วารสารสาธารณสุขและการพัฒนา มหาวิทยาลัยมหิดล
ปีที่ตีพิมพ์: พ.ศ. 2567
ลิงก์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม: https://doi.org/10.55131/jphd/2023/210105